Ngày 22/5/2016, cử tri cả nước sẽ đi bầu đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016 -2021. Để hội viên, phụ nữ hiểu, nắm vững các quan điểm chỉ đạo của Đảng và những quy định của nhà nước về bầu cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp, nhiệm kỳ 2016 - 2021, Ban Tuyên giáo Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đã ban hành Tài liệu tuyên truyền “Quyền và nghĩa vụ tham gia bầu cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp của hội viên, phụ nữ” làm tài liệu sinh hoạt hội viên.
Câu hỏi 1: Tại sao hội viên, phụ nữ phải tham gia bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp?
Trả lời: Bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp là sự kiện quan trọng của toàn Đảng, toàn dân và là đợt sinh hoạt dân chủ sâu rộng trong mọi tầng lớp nhân dân. Việc tham gia bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp là cơ hội giúp hội viên, phụ nữ lựa chọn, bầu ra những người tiêu biểu về đức, tài, những người đủ tiêu chuẩn, không phân biệt nữ, nam xứng đáng đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân, hội viên, phụ nữ tham gia bầu cử là trực tiếp thực hiện quyền dân chủ, tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền. Hội viên, phụ nữ là những công dân có trách nhiệm đối với đất nước, vì vậy tham gia bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp vừa là quyền, vừa là nghĩa vụ của mỗi chị em.
Câu hỏi 2: Hội viên, phụ nữ có quyền gì khi tham gia bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp?
Trả lời: Tham gia bầu cử Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp, hội viên, phụ nữ có các quyền sau:
- Quyền ghi tên vào danh sách cử tri:
+ Hội viên, phụ nữ có quyền bầu cử đều được ghi tên vào danh sách cử tri và được phát thẻ cử tri. Mỗi hội viên, phụ nữ được ghi tên vào một danh sách cử tri ở nơi mình thường trú hoặc tạm trú.
+ Hội viên, phụ nữ là người tạm trú và có thời gian đăng ký tạm trú tại địa phương chưa đủ 12 tháng; là quân nhân ở các đơn vị vũ trang nhân dân được ghi tên vào danh sách cử tri ở nơi tạm trú hoặc đóng quân.
- Quyền khiếu nại về danh sách cử tri: Khi kiểm tra danh sách cử tri, nếu phát hiện có sai sót thì trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày niêm yết, hội viên, phụ nữ có quyền khiếu nại với cơ quan lập danh sách cử tri. Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận được khiếu nại, cơ quan lập danh sách cử tri phải giải quyết và thông báo cho hội viên, phụ nữ biết kết quả. Trường hợp hội viên, phụ nữ không đồng ý về kết quả này hoặc hết thời hạn mà khiếu nại không được giải quyết thì có quyền khởi kiện tại tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính.
- Quyền bỏ phiếu bầu đại biểu Quốc hội, đại biểu hội đồng nhân dân:
+ Mỗi hội viên, phụ nữ có quyền bỏ một phiếu bầu đại biểu Quốc hội và bỏ một phiếu bầu đại biểu Hội đồng nhân dân tương ứng với mỗi cấp hội đồng nhân dân.
+ Trong trường hợp hội viên, phụ nữ ốm đau, già yếu, khuyết tật không thể đến phòng bỏ phiếu được thì tổ bầu cử mang hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến chỗ ở, chỗ điều trị để hội viên, phụ nữ nhận phiếu bầu và thực hiện việc bầu cử. Đối với phụ nữ là người đang bị tạm giam, người đang chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc, người đang bị tạm giữ tại nhà tạm giữ mà tại những nơi đó không tổ chức khu vực bỏ phiếu riêng thì tổ bầu cử mang hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến để phụ nữ nhận phiếu bầu và thực hiện việc bầu cử.
+ Khi hội viên, phụ nữ viết phiếu bầu, không ai được xem, kể cả thành viên tổ bầu cử. Nếu viết hỏng, hội viên, phụ nữ có quyền đổi phiếu bầu khác.
- Quyền bỏ phiếu ở nơi khác từ khi niêm yết danh sách cử tri cho đến ngày bầu cử, nếu hội viên, phụ nữ nào vì đi nơi khác, không thể bỏ phiếu ở nơi đã được ghi tên vào danh sách cử tri thì có quyền xin giấy chứng nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi mình có tên trong danh sách cử tri để được bổ sung tên vào danh sách cử tri và tham gia bỏ phiếu bầu cử ở nơi mình có thể tham gia bỏ phiếu.
- Quyền được thông báo về thời gian bầu cử và nơi bỏ phiếu trong thời hạn 10 ngày trước ngày bầu cử, tổ bầu cử phải thường xuyên thông báo cho hội viên, phụ nữ biết ngày bầu cử, nơi bỏ phiếu, thời gian bỏ phiếu bằng hình thức niêm yết, phát thanh và các phương tiện thông tin đại chúng khác của địa phương
Câu hỏi 3: Hội viên, phụ nữ có quyền gì về ứng cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp?
Trả lời: Hội viên, phụ nữ đáp ứng được các tiêu chuẩn của đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân quy định tại Luật tổ chức Quốc hội và Luật tổ chức chính quyền địa phương có quyền được ứng cử làm đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân, đồng thời phải nộp hồ sơ ứng cử chậm nhất là 70 ngày trước ngày bầu cử.
- Quyền khiếu nại, tố cáo về người ứng cử, lập danh sách người ứng cử hội viên, phụ nữ có quyền tố cáo về người ứng cử, khiếu nại, tố cáo, kiến nghị về những sai sót trong việc lập danh sách những người ứng cử.
- Quyền tuyên truyền, vận động bầu cử người ứng cử đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân ở đơn vị bầu cử nào thì thực hiện vận động bầu cử tại đơn vị bầu cử đó. Việc vận động bầu cử của người ứng cử được tiến hành bằng các hình thức sau đây:
+ Gặp gỡ, tiếp xúc với cử tri tại hội nghị tiếp xúc cử tri ở địa phương nơi mình ứng cử.
+Thông qua phương tiện thông tin đại chúng: người ứng cử đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân trình bày với cử tri về chương trình hành động của mình nếu được bầu làm đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân khi trả lời phỏng vấn trên các phương tiện thông tin đại chúng ở địa phương và trên trang thông tin điện tử về bầu cử đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân.
Câu hỏi 4: hội viên, phụ nữ cần làm gì để góp phần đạt tỷ lệ 35% tổng số người trong danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân là phụ nữ?
Trả lời: Điều 8 và Điều 9 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân quy định như sau: “Số lượng nữ được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội do Ủy ban thường vụ Quốc hội dự kiến trên cơ sở đề nghị của Đoàn Chủ tịch Ban Chấp hành trung ương hội Liên hiệp Phụ nữ Việt nam, bảo đảm có ít nhất 35% tổng số người trong danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu Quốc hội là phụ nữ”. Để góp phần đạt tỷ lệ 35% tổng số người trong danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân là phụ nữ, hội viên, phụ nữ cần:
- Tham gia các cuộc tiếp xúc cử tri, vận động bầu cử. Tìm đọc tài liệu hỏi đáp về bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân để hiểu đầy đủ về những quy định trong bầu cử.
- Tham gia đầy đủ các cuộc họp về bầu cử ở địa phương, đọc thông tin, theo dõi tin tức trên đài phát thanh, truyền hình về cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp.
- Nghiên cứu kỹ tiểu sử ứng cử viên. Lắng nghe các ứng cử viên trình bày chương trình hành động. Lựa chọn các ứng cử viên nam, nữ đủ tiêu chuẩn, đủ đức, đủ tài để bầu vào Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp. Lựa chọn những người có thể đại diện cho quyền, lợi ích chính đáng và nói lên được tiếng nói của phụ nữ, nhân dân địa phương.
- Trực tiếp và vận động các cử tri khác đi bầu cử. Tự mình bỏ phiếu vào hòm phiếu, không nhờ người khác bầu hộ, bầu thay, bầu bằng cách gửi thư.
(trích Thông tin Phụ nữ Hội LHPN Việt Nam)